شیوهنامه جلسات هیأت نمایندگان
اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران
مصوب 1390/10/25
مقدمه
هيات نمايندگان اتاق ايران و اتاقهاي شهرستانها بموجب آييننامه نحوه تشكيل و اداره هيات نمايندگان مصوب 1378/3/9شوراي عالي نظارت ايران و اصلاحي 1381/9/3 و 1385/10/4 و 1389/11/9 اداره ميشود. از تصويب آييننامه مذكور 13 سال سپري شده است و دراين مدت نقاط ابهام و اجمال و سكوت آن شناخته شده و تجربيات اعضاء و مديران اتاق ضرورت افزودن موادي و اصلاح مواد ديگر را احساس نموده است. افزايش تعداد اعضاي هيات نمايندگان اتاق ايران نيز براثر تاسيس اتاقهاي جديد درشهرستانها و افزايش اعضا لزوم پيش بيني تدابيري براي اداره بهتر هيات نمايندگان را پيش آورده است. اخيراً هيات رئيسه اتاق ايران با كسب نظريات صاحب نظران پيش نويس شيوهنامه اداره جلسات هيات نمايندگان را تهيه و پس از بررسي و تكميل به هيات نمايندگان تقديم نمود كه درجلسه مورخ 1390/10/25 آن با اصلاحاتي به تصويب رسيد و مقرر شد شيوهنامه بمدت يك سال بصورت آزمايشي اجرا شود تا نقاط ضعف آن شناخته شود و پس از تكميل جهت تصويب به شوراي عالي نظارت بر اتاق ايران تقديم گردد.
اينك متن مصوب در سلسله انتشارات حقوقي اتاق چاپ و در اختيار اعضاي محترم هيات نمايندگان اتاقهاي شهرستانها و اتاق ايران قرار ميگيرد و استدعا دارد نظريات و پيشنهادات خود را جهت بررسي و اعمال در اصلاحيه به امور حقوقي اتاق ايران به نشاني الكترونيكي این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید ارسال فرمايند. اتاق ايران از نظريات اعضاي محترم و ديگر صاحبنظران درمورد اصلاح ديگر آييننامههاي قانون اتاق استقبال مينمايد. متن كامل آييننامهها درجلد اول كتاب مجموعه قوايني و مقررات اتاق بازرگاني چاپ شده است.
فصل اول – اختصارات
ماده 1- در این شیوهنامه اختصارات زیر به کار میروند:
الف- اتاق: بهجای اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران.
ب- هیأت نمایندگان: بهجای هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران.
پ- هیأت رئیسه: بهجای هیأت رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران.
ت- نمایندگان: بهجای اعضای هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران.
ث- کمیسیون: بهجای کمیسیون اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران.
فصل دوم- مقدمات و تمهیدات برگزاری جلسه
ماده 2- جلسات هیأت نمایندگان بر سه نوع است:
جلسات ماهانه: بهصورت ماهانه و بر اساس تقویم زمانی که توسط هیأت رئیسه در انتهای هر سال برای سال بعد تصویب میشود، برگزار خواهند شد.
جلسات اضطراری: با دعوت هیأت رئیسه و با تشخیص اعضای هیأت رئیسه یا درخواست کتبی حداقل یکسوم اعضای هیأت نمایندگان برگزار میشوند.
اجلاس سالانه: در خردادماه یا تیرماه هر سال برای ارائه گزارش عملکرد اجرایی و مالی سال قبل و تصویب تفریغ بودجه سال مالی مزبور، رسیدگی به عملکرد کمیسیونها و سازمانهای وابسته به اتاق برگزار میشود. دستور این جلسات، منحصر به موارد مذکور در این بند است. در ماهی که اجلاس سالانه اتاق برگزار میشود، جلسه ماهانه برگزار نخواهد شد.
ماده 3- دستور جلسات حداقل سه روز پیش از تاریخ جلسه توسط پست الکترونیک برای کلیه نمایندگان و میهمانان ارسال میشود. ضمناٌ گزارشها یا مطالب مرتبط با جلسه نیز حتیالامکان در روزهای پیش از برگزاری جلسه توسط پست الکترونیک جهت مطالعه ارسال میگردد و همچنین در بخش با دسترسی منحصر به هیأت نمایندگان در وبگاه اتاق قرار داده می شوند.
فصل سوم -تعیین جایگاهها
ماده 4- کارکنان اتاق، به غیر از دبیر کل، درصورتی میتوانند در جلسات حضور یابند که حضور ایشان به تشخیص دبیرکل در جلسه لازم باشد، از قبیل زمانهایی که گزارش یا توضیحاتی توسط ایشان به هیأت نمایندگان در دستور جلسه باشد. استقرار کارکنان اتاق در جلسات هیأت نمایندگان در محلی که برای اینکار تعیین شده است خواهد بود. کارکنانی که امور خدماتی سالن و جلسه را به عهده دارند از شمول این ماده مستثنی می باشند.
ماده 5- خبرنگاران با داشتن کارت مخصوص از اتاق، در محل ویژه خود مستقر خواهند شد.
ماده 6- هیأت رئیسه میتواند به تناسب موضوعات جلسه، افرادی را بهعنوان میهمان به جلسه دعوت نماید. مدعوین باید در محل ویژه میهمانان مستقر شوند. ورود افراد متفرقه به جلسات هیأت نمایندگان ممنوع است.
فصل چهارم- انتظام جلسه و وظائف اعضای هیأت رئیسه:
ماده 7- هیأت رئیسه باید از میان خود چهار نفر را بهعنوان ناظر جلسه انتخاب نماید. وظایف ناظرین عبارتند از:
1- نظارت بر رأیگیریهای مخفی و علنی و تأیید نتایج آنها.
2- کنترل تعداد حاضرین در جلسه و اظهارنظر درباره وجود یا عدم وجود حد نصاب پیش از هر رأیگیری.
3- کنترل حضور و غیاب و تأخیر و تعجیل نمایندگان.
4- نظارت عالیه و حصول اطمینان از عدم ورود افراد متفرقه به جلسه و صدور اجازه ورود برای مدعوین.
ماده 8- وظایف منشی هیأت رئیسه در چارچوب این شیوهنامه از این قرار است:
تنظیم دستور جلسات هیأت نمایندگان و اختصاص وقت لازم به هر یک از موارد پس از تصویب موضوعات آن در جلسه هیأت رئیسه.
نظارت بر ثبت و ضبط مذاکرات و چاپ و توزیع آنها.
خواندن طرحها و تذکرات کتبی نمایندگان.
تنظیم طرحهای واصله به ترتیب وصول با قید شماره و اعلام وصول طرحها به هیأت نمایندگان.
ترتیب درخواستهایی که نمایندگان در جلسه برای نطق یا تذکر می خواهند، با رعایت حق تقدم و قید شماره ترتیب.
مراقبت از رعایت وقت توسط سخنرانان و اعلام تذکرات لازمه به ایشان.
تبصره- در غیبت منشی، فرد دیگری از اعضای هیأت رئیسه به انتخاب رئیس جلسه عهدهدار وظایف منشی خواهد بود.
ماده 9 - وظایف خزانهدار هیأت رئیسه در چارچوب این شیوهنامه از این قرار است:
ارائه گزارش بودجه تهیه شده توسط دبیرکل و مصوب هیأت رئیسه به هیأت نمایندگان جهت بررسی و تصویب نهایی، حداقل یک ماه پیش از پایان سال مالی.
ارائه گزارش تفریغ بودجه سال مالی قبل، تهیه شده توسط دبیرکل و مصوب هیأت رئیسه به هیأت نمایندگان در اجلاس سالانه.
ارائه گزارش میاندورهای پایش بودجه سال جاری به هیأت نمایندگان در مهرماه همان سال.
اظهارنظر درباره پیشنهاداتی که برای تصویب هیأت نمایندگان به رأی گذاشته میشوند، از نظر داشتن بار مالی برای اتاق، تطابق با بودجه و آییننامهها و مقررات مالی اتاق.
ماده 10- ریاست جلسات هیأت نمایندگان با رئیس اتاق و در غیاب وی با یکی از نواب رئیس به ترتیب سمت خواهد بود.
فصل پنجم - حد نصاب حضور هیأت نمایندگان
ماده 11- انعقاد رسمی جلسات منوط به حضور اکثریت مطلق (نصف بهعلاوه یکِ کل) نمایندگان در جلسه خواهد بود. اعتبار اخذ رأی، منوط به حصول اکثریت نسبی آراء در جلسه خواهد بود. اکثریت نسبی وقتی حاصل می شود که بیش از نصف نمایندگان حاضر، رأی مثبت بدهند. در صورت عدم حضور اکثریت مطلق نمایندگان، ادامه جلسه مجاز است لیکن اتخاذ تصمیم و یا اخذ رأی به عمل نمی آید.
ماده 12- نمایندگان باید شخصاٌ در جلسات هیأت نمایندگان اتاق حاضر شوند. نمایندگان در صورت غیبت یا تأخیر بدون عذرموجه از طرف هیأت رئیسه تذکر کتبی دریافت خواهند نمود. اسامی این افراد در سایت اتاق ایران و همچنین در سایت اتاق یا تشکل متبوعشان درج خواهد شد.
ماده 13- تعداد حاضرین در جلسه با استفاده از سامانه مکانیزه مشخص خواهد شد. رئیس جلسه باید این رقم را در ابتدای هر جلسه و قبل از رأیگیری اعلام کند. درصورت بروز هرگونه مشکل در سامانه، تعیین تعداد حاضران با ناظران جلسه خواهد بود.
ماده 14- حداکثر زمان هر جلسه رسمی، چهار ساعت است که یکسره یا با تنفس برگزار میشود. هر جلسه، رأس ساعت مقرر آغاز میشود و رأس ساعت مندرج در دستور جلسه خاتمه مییابد. در صورت وجود موضوع مهم یا ناتمام ماندن موضوعات دستور جلسه، رئیس جلسه در مورد تمدید زمان جلسه رأیگیری خواهد کرد و نظر اکثریت ملاک عمل قرار خواهد گرفت.
فصل ششم – نطقها
ماده 15- رئیس جلسه میتواند در هر جلسه قبل از ورود به دستور، در پانزده دقیقه مطالبی را در مورد مسائل اقتصادی مهم روز به آگاهی هیأت نمایندگان برساند. همچنین در هر جلسه حداکثر سه نفر از نمایندگان، هر نفر حداکثر به مدت پنج دقیقه، میتوانند در مورد مسائل حوزه کسبوکار یا موضوعات مرتبط با اتاق سخنرانی کنند، مشروط بر اینکه قبلاً درخواست کتبی خود را برای هیأت رئیسه ارسال کرده باشند. هیأت رئیسه در انتخاب ناطقین مختار خواهد بود.
ماده 16- نمایندگانی که برای بیان مسائل فوری و اضطراری حداکثر تا یکساعت قبل از شروع جلسه ثبتنام کنند، میتوانند تذکر یا خواسته خود را در یک دقیقه مطرح نمایند. حداکثر تعداد مجاز افرادی که در هر جلسه میتوانند برای مسائل فوری ثبتنام کنند، پنج نفر خواهد بود. در صورتیکه وقت جلسه برای طرح تذکرات شفاهی کفایت نکند، با تشخیص رئیس جلسه منشی هیأت رئیسه موظف است تذکراتی را که کتباً وصول شدهاند، قرائت کند. تذکرات کتبی بايد حداکثر تا پایان نطق رئیس جلسه بر روی فرم مربوطه به منشی هیأت رئیسه یا عضوی که در غیاب وی وظیفه او را بر عهده دارد، تسلیم شود.
فصل هفتم - دستور جلسات و مذاکرات
ماده 17- دستور جلسات هیأت نمایندگان توسط هیأت رئیسه تعیین میشود. به غیر از آن در صورتیکه اکثریت اعضای 3 کمیسیون بهطور مشترک، با رأی اعضای مربوطه، یا 60 نفر از نمایندگان برای طرح یا گزارش مشکلی بهصورت کتبی تقاضای اولویت کنند، هیأت رئیسه موظف است آن را در دستور اولین جلسه هیأت نمایندگان قرار دهد.
تبصره- در مواقعی که رئیس جلسه موضوعی را حائز ضرورت تشخیص دهد، می تواند برای قرار دادن آن در دستور همان جلسه از نمایندگان حاضر در جلسه تقاضای رأی نماید و با کسب رأی اکثریت نسبی آراء حاضر در جلسه، موضوع را در دستور قرار دهد.
ماده 18- مواردیکه قابلیت طرح در جلسات هیأت نمایندگان را دارند، عبارتند از:
بررسی، تصویب و تغییر آییننامههای قانون اتاق.
نظرات، گزارشها و موارد ارجاعی از جانب شورای عالی نظارت بر اتاق.
گزارش هیأت رئیسه از اهم مصوبات، مذاکرات و اقدامات خود و مواردی که به نظر هیأت رئیسه به تبادل نظر و اخذ نظرات موافق و مخالف هیأت نمایندگان و تصویب ایشان نیاز دارد.
بررسی، تصویب و اصلاح برنامه و بودجه سالانه اتاق و تفریغ بودجه سالانه.
گزارش کمیسیونها، اتاقها، تشکلها، واحدهای اتاق و سایر سازمانهای وابسته به اتاق، مشروط بر اینکه به بررسی و اخذ نظرات موافق و مخالف هیأت نمایندگان نیاز داشته باشد.
تذکرات کتبی و شفاهی نمایندگان به هیأت رئیسه یا در مورد مسائل و مشکلات حوزه کسبوکار.
انتخاب اعضای هیأت رئیسه و تجدید انتخاب جمعی یا فردی ایشان به ترتیبی که در آییننامه مربوطه مقرر شده و همچنین انتخاب نمایندگان هیأت نمایندگان در مواردی که طبق قانون در صلاحیت هیأت نمایندگان است.
تبصره- هیأت رئیسه باید در اجلاس سالانه، گزارش عملکرد مبتنی بر برنامه سالیانه سال قبل را با ذکر دلیل عدم تحقق مواردی که محقق نشدهاند، به همراه گزارش تفریغ بودجه سال مالی قبل، منضم به گزارش خزانهدار و گزارش حسابرسی مالی و بودجهای حسابرس مستقل به هیأت نمایندگان ارائه کند. همچنین هیأت رئیسه باید بهصورت فصلی گزارش پیشرفت برنامهها و اجرای مصوبات هیأت نمایندگان را به ایشان ارائه نماید. برنامه سالیانه اتاق نیز باید حداکثر تا سه ماه نخست همان سال به اطلاع نمایندگان برسد.
ماده 19- هیأت رئیسه باید حتیالامکان از اختصاص وقت جلسات به گزارشهایی که امکان ارائه آنها بهصورت کتبی به هیأت نمایندگان وجود دارد و مواردی که به تبادل نظر بین اعضاء هیأت نمایندگان و اخذ رأی ایشان نیاز ندارد، خودداری کند.
ماده 20- کلیه گزارشهایی که در دستور جلسه قرار داده شدهاند، باید دارای ارائه رایانهای باشند. فرد گزارشدهنده باید از آماده شدن گزارش مزبور و تحویل آن به روابط عمومی اتاق حداقل یک روز پیش از جلسه اطمینان حاصل کند. ارائه رایانه ای می بایست از لحاظ میزان با زمان اختصاص شده به آن تناسب داشته باشند و در این خصوص تشخیص نهایی با دبیرکل اتاق است.
ماده 21- گزارشهایی که طبق دستور در جلسه مطرح میشوند، حتیالامکان تا یک روز قبل از برگزاری جلسه بهوسیله پست الکترونیک برای اعضاء ارسال میشوند. اعضاء میتوانند پس از ارائه موضوع یا گزارش، بهعنوان مخالف و موافق نزد منشی هیأت رئیسه ثبتنام کنند. حق تقدم اظهار نظر با ثبتنامکنندگان خواهد بود. در اینصورت به ترتیب یک مخالف و یک موافق نطق خواهند کرد. اگر هیچ موافقی وجود نداشته باشد، مخالفان میتوانند به نوبت صحبت کنند و اگر مخالفی وجود نداشته باشد، کسی به عنوان موافق صحبت نخواهد کرد. پس از صحبت دو موافق و دو مخالف، رئیس جلسه میتواند کفایت مذاکرات را به رأی بگذارد. در صورت موافقت با کفایت مذاکرات، رئیس جلسه نسبت به رأیگیری در خصوص اصل موضوع اقدام میکند. در صورت مخالفت با کفایت مذاکرات، حداکثر دو موافق و دو مخالف دیگر صحبت میکنند و پس از آن در خصوص اصل موضوع رأیگیری خواهد شد.
ماده 22- مذاکرات کامل هر جلسه همراه با مصوبات آن در آرشیو اتاق ضبط و ثبت میشود. همچنین حداکثر تا یک هفته پس از جلسه، خلاصه مذاکرات با پست الکترونیک برای هیأت نمایندگان ارسال میشود. صورت مذاکرات و مصوبات جلسات باید به امضای رئیس جلسه مربوطه رسیده باشد.
ماده 23- دبیرکل موظف است کلیه مواردی را که در مصوبات و یا در قالب تذکرات، نطقهای نمایندگان یا گزارشها مطرح میشوند و به پیگیری اتاق نیاز دارند، یادداشت کند و حداکثر تا یک هفته پس از جلسه هیأت نمایندگان جهت اقدام به واحدهای ذیربط اتاق ارجاع دهد. مسئولیت پاسخگویی به این موارد و موضوعات به هیأت نمایندگان با هیأت رئیسه است. هیأت رئیسه موظف است گزارش این موضوعات را به همراه گزارش فصلی پیشرفت برنامه و اجرای مصوبات به هیأت نمایندگان ارائه نماید.
ماده 24- نمایندگان میتوانند هرگاه لازم بدانند در رابطه با مسائل مهم اقتصادی بیانیه صادر کنند و چنانچه بیانیه صادره به امضای حداقل نصف به علاوه یک مجموع نمایندگان رسیده باشد، هیأت رئیسه موظف است آن را بررسی نماید و عند اللزوم در پایان جلسه هیأت نمایندگان قرائت کند.
فصل هشتم - کیفیت آراء
ماده 25- رأیگیری در جلسه هیأت نمایندگان به یکی از روشهای زیر انجام میشود:
مکانیزه.
علنی.
مخفی با ورقه.
ماده 26- در موارد زیر اخذ رأی مخفی با ورقه الزامی است:
انتخاب اعضای هیأت رئیسه.
تجدید انتخابات میاندورهای هیأت رئیسه با رعایت ترتیباتی که در آئیننامه مربوطه آمده است.
ماده 27- در مواردی که ناظرین جلسه در مورد نتیجه رأیگیری علنی یا مکانیزه تردید داشته باشند، این تردید در همان جلسه بدون بحث و با اخذ رأی مجدد رفع خواهد شد. در رأیگیری مخفی با ورقه، اوراق رأی مجدداً شمارش خواهند شد.
ماده 28- رئیس جلسه تعداد نمایندگان حاضر در جلسه را پیش از اخذ رأی به استناد سامانه مکانیزه اعلام خواهد کرد و رأیگیری بلافاصله انجام خواهد شد. در موارد نقص فنی سامانه، تعداد حاضران مستند به شمارش ناظران خواهد بود.
ماده 29- درکلیه موارد، رئیس جلسه باید نتیجه رأی را بهصراحت اعلام کند.
فصل نهم – طرحهای موضوعی
ماده 30- طرحهای موضوعی با امضاء و ذکر نام حداقل 50 نفر از اعضای هیأت نمایندگان به هیأت رئیسه تسلیم میشود و پس از اعلام وصول، به کمیسیونهای مربوطه ارجاع خواهد شد. کمیسیونها باید ظرف مدت یکماه این طرحها را بررسی کنند و نظر خود را به هیأت رئیسه اعلام نمایند.
ماده 31- امضاءکنندگان طرحهای موضوعی حق دارند برای ادای توضیح در کمیسیون مربوطه حاضر شوند. کمیسیون نیز موظف است تاریخ بحث پیرامون طرح را بهصورت کتبی به ایشان اعلام کند.
ماده 32- طرحهایی که جنبههای مختلفی دارند و علاوه بر کمیسیون اصلی با کمیسیون دیگری نیز مربوط هستند، پس از مشخص شدن کمیسیونهای اصلی و فرعی و مواد مربوط به کمیسیونهای فرعی و درجه فوریت طرح از طرف هیأت رئیسه، به کمیسیونهای ذیربط ارجاع میشوند. کمیسیونهای فرعی موظفاند با شور و بررسی در مورد بخشی که مربوط به ایشان است، ظرف مدت یک ماه - که با موافقت کمیسیون اصلی تا 45 روز قابل تمدید است- گزارشی را تهیه کنند و به کمیسیون اصلی ارسال نمایند. کمیسیون اصلی رسیدگی به طرحهای ارجاعی را با توجه به فوریت در دستور کار خود قرار میدهد. گزارش نهایی که شامل گزارش کمیسیون اصلی و گزارش کمیسیونهای فرعی است، توسط کمیسیون اصلی برای طرح و بررسی به هیأت رئیسه تقدیم میشود.
چنانچه رسیدگی به تمام یا قسمت عمده طرحی علاوه بر کمیسیون اصلی به یک یا چند کمیسیون دیگر ارجاع شده باشد و نظر کمیسیونهای فرعی در کلیات با نظر کمیسیون اصلی متفاوت باشد، رئیس یا یکی از نواب رئیس آن کمیسیونها میتوانند نظر کمیسیون خود را کتباٌ به هیأت رئیسه اطلاع دهند.
فصل دهم – حفظ نظم و شئونات جلسه
ماده 33- رئیس جلسه وظیفه اداره جلسه را با توجه به مواد این شیوهنامه بر عهده دارد.
ماده 34- هرگاه نمایندگان نسبت به عدم رعایت مفاد این شیوهنامه معترض باشند، میتوانند با ذکر ماده موضوعه تذکر کتبی شیوهنامهای بدهند. این تذکرات در طول جلسه قابل ارائه به هیأت رئیسه خواهند بود.
ماده 35- نمایندگان بر اساس مسئولیت نمایندگی، متعهد و ملتزم به حفظ شأن و جایگاه اتاق و رعایت مفاد این شیوهنامه هستند. در مواردی که نمایندهای تعهدات این شیوهنامه را رعایت نکند، رئیس جلسه یا هیأت رئیسه بر حسب مورد میتوانند به ترتیب زیر در مورد وی تصمیم بگیرند:
تذکر شفاهی در جلسه علنی: رئیس جلسه به نمایندگانی که از موضوع مذاکره خارج میشوند، بدون اجازه صحبت میکنند یا با عدم رعایت آییننامه یا روشهای دیگر نظم جلسه را رعایت نمیکنند، تذکر شفاهی میدهد.
تذکر کتبی: هیأت رئیسه میتواند در موارد زیر تذکر کتبی بدهد:
الف- وقتی نمایندهای در طول یک سال، دو بار تذکر شفاهی بگیرد.
ب- وقتی نمایندهای در طول یک سال، در جلسات هیأت نمایندگان بیش از چهاربار تأخیر یا تعجیل داشته باشد.
پ- وقتی نمایندهای در جلسات هیأت نمایندگان دو بار غیبت غیرموجه داشته باشد.
معرفی به کمیسیون انضباطی: هیأت رئیسه میتواند فردی را که تذکر کتبی دریافت کرده، به کمیسیون انضباطی معرفی کند.
فصل یازدهم – سایر موارد
ماده 36- جلسات هیأت نمایندگان بهصورت علنی برگزار میشود. در مواقعی که هیأت رئیسه لازم بداند یا به درخواست حداقل یکسوم نمایندگان از هیأت رئیسه، جلسه بهصورت غیر علنی برگزار میشود. این شیوه برای بخشی از یک جلسه نیز قابل اجرا است.
ماده 37- این شیوهنامه در جلسه مورخ 1390/10/25 هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران به تصویب رسید و مقرر شد برای مدت یکسال بهطور آزمایشی اجرا شود. پیش از انقضای این مدت، هیأت رئیسه با اخذ نظرات اصلاحی و تکمیلی نمایندگان نسبت به بازنگری آن اقدام خواهد کرد و آن را برای تصویب نهایی در دستور کار جلسات هیأت نمایندگان خواهد داد.